Google vừa công bố một ý tưởng mang tính “đột phá” nhằm vượt qua giới hạn tài nguyên cho các trung tâm dữ liệu AI tiêu tốn năng lượng trên Trái Đất — đưa chip AI lên không gian trên các vệ tinh chạy bằng năng lượng Mặt Trời. Dự án nghiên cứu này có tên là Project Suncatcher.

Nếu có thể biến thành hiện thực, dự án sẽ tạo ra các trung tâm dữ liệu đặt trong không gian, nơi Google có thể khai thác năng lượng Mặt Trời 24/7. Mục tiêu là tận dụng nguồn năng lượng sạch gần như vô hạn, giúp công ty theo đuổi tham vọng AI mà không làm tăng phát thải hoặc hóa đơn điện năng như các trung tâm dữ liệu trên Trái Đất.

“Trong tương lai, không gian có thể là nơi tốt nhất để mở rộng sức mạnh tính toán cho AI,”

— Travis Beals, Giám đốc cấp cao của bộ phận Paradigms of Intelligence tại Google, chia sẻ trong bài đăng trên blog của công ty.

Google cũng đã công bố một bài nghiên cứu tiền công bố (preprint) mô tả chi tiết những tiến triển ban đầu của dự án, dù chưa qua bình duyệt học thuật.

Theo Google, các TPU (Tensor Processing Unit) của họ sẽ được đặt trên vệ tinh trang bị pin năng lượng Mặt Trời, có khả năng tạo ra điện liên tục và hiệu quả gấp 8 lần so với trên Trái Đất. Tuy nhiên, dự án sẽ phải vượt qua hàng loạt thách thức lớn.

Một trong những khó khăn chính là đảm bảo khả năng liên lạc tốc độ cao giữa các vệ tinh. Google cho biết, để cạnh tranh với trung tâm dữ liệu mặt đất, các vệ tinh phải có đường truyền hỗ trợ hàng chục terabit mỗi giây. Để đạt được điều đó, các vệ tinh có thể phải bay sát nhau chỉ trong phạm vi vài kilomet, điều chưa từng có trước đây và làm tăng nguy cơ va chạm rác không gian.

Bên cạnh đó, các TPU cũng phải chịu được mức phóng xạ cao hơn nhiều so với môi trường trên Trái Đất. Google cho biết chip Trillium TPU của họ đã được thử nghiệm và có thể hoạt động ổn định suốt 5 năm trong điều kiện phóng xạ ngoài không gian mà không gặp lỗi vĩnh viễn.

Hiện tại, chi phí phóng và vận hành trung tâm dữ liệu ngoài không gian vẫn rất cao, nhưng phân tích của Google cho thấy rằng đến giữa những năm 2030, chi phí này có thể tương đương chi phí năng lượng cho một trung tâm dữ liệu trên Trái Đất (tính theo kWh/năm).Google cho biết họ đang hợp tác với công ty Planet để phóng hai vệ tinh nguyên mẫu vào năm 2027, nhằm thử nghiệm phần cứng và công nghệ truyền thông trong quỹ đạo.

Theo The Verge