GS. Albert Yeu-Chung Lin, chuyên gia về Semiconductor Intelligence, Đại học Quốc lập Dương Minh Giao Thông (Đài Loan, Trung Quốc) đề xuất Việt Nam điều chỉnh cơ cấu nhân lực trong ngành công nghiệp bán dẫn theo hướng gia tăng tỷ lệ tiến sĩ, thạc sĩ.

Ngành bán dẫn thay đổi, đòi hỏi nhân lực trình độ cao

Ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đang trải qua sự chuyển đổi sâu sắc, buộc các chương trình giáo dục và phát triển nhân lực phải thích ứng với mô hình mới, theo GS. Albert Yeu-Chung Lin (ĐH Quốc lập Dương Minh Giao Thông, Đài Loan) tại Diễn đàn Thúc đẩy nguồn nhân lực bán dẫn Việt Nam – Đài Loan ngày 30/10.

GS. Albert Yeu-Chung Lin, chuyên gia về Semiconductor Intelligence, Đại học Quốc lập Dương Minh Giao Thông trình bày Chiến lược phát triển nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn. Ảnh: Du Lam 

Nếu trước đây giá trị ngành bán dẫn đến từ việc thu nhỏ transistor theo định luật Moore, thì nay giá trị mới tập trung vào đóng gói tiên tiến, vật liệu mới, tích hợp 3D và công nghệ quang tử học. Điều này khiến ngành mở rộng sang nhiều công đoạn mới, đòi hỏi nhân lực có kiến thức liên ngành: vật lý, hóa học, vật liệu, tự động hóa, AI.

Tại Việt Nam, theo Chương trình phát triển nguồn nhân lực bán dẫn đến 2030, định hướng 2050, mục tiêu là đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực trình độ đại học trở lên, gồm 42.000 kỹ sư, 7.500 thạc sĩ và 500 nghiên cứu sinh. Tuy nhiên, Việt Nam hiện vẫn thiếu hụt nhân lực trình độ cao, nhất là trong các khâu giá trị lớn như nghiên cứu vật liệu, thiết kế kiến trúc chip, đóng gói 3D.

Lin đề xuất tăng mạnh đào tạo sau đại học, kết hợp chương trình quốc tế, phát triển phòng thí nghiệm ảo (virtual lab), và xây dựng “hồ chứa nhân lực bán dẫn” để điều tiết cung – cầu lao động. Ông nhấn mạnh, “cung thiếu một chút sẽ tốt hơn dư thừa, vì chỉ khi lương đủ hấp dẫn, ngành mới thu hút được nhân tài”.

Bán dẫn Trung Quốc bứt phá nhờ điều chỉnh

Từ kinh nghiệm Trung Quốc và Đài Loan, ông cho biết, nhân lực trình độ cao đóng vai trò quyết định. Trung Quốc đã tăng gấp ba tiến sĩ và gấp đôi thạc sĩ trong 7 năm, giúp hiệu suất ngành tăng mạnh. Tại Đài Loan, thạc sĩ chiếm đa số, tiến sĩ chiếm 3–5%, giúp các doanh nghiệp như TSMC đảm nhận các khâu giá trị cao và trở thành động lực tăng trưởng chính.

Konrad Young (nguyên Giám đốc R&D TSMC) cho rằng đào tạo kỹ sư bán dẫn phải hướng đến ứng dụng thực tiễn và kết nối chặt giữa nhà nước – doanh nghiệp – trường đại học. Ông cũng nhấn mạnh kỹ sư tương lai cần có kỹ năng giao tiếp, tư duy nhân văn bên cạnh chuyên môn kỹ thuật.

Hợp tác Việt Nam – Đài Loan về đào tạo nhân lực bán dẫn đang được mở rộng. Chương trình học bổng INTENSE đã chính thức ra mắt tại Việt Nam, do NIC và Đại học Khoa học Công nghệ Quốc lập Đài Loan (NTUST) phối hợp triển khai, với sự tham gia của ĐH Bách khoa Hà Nội, ĐHQG Hà Nội, ĐH Điện lực, ĐH Giao thông Vận tải và các trường khác.

Học bổng INTENSE tích hợp nguồn lực từ Bộ Giáo dục, doanh nghiệp và các đại học Đài Loan, hướng đến đào tạo nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực bán dẫn, STEM, tài chính, bao gồm các chương trình thạc sĩ, song bằng, cao đẳng và thực tập sinh.

Theo GS. Jia-Yush Yen, Chủ tịch NTUST, sau khi học tập và làm việc tại Đài Loan, học viên có thể trở về cống hiến cho ngành bán dẫn Việt Nam, đóng góp kinh nghiệm quốc tế vào sự phát triển của hệ sinh thái công nghệ trong nước.

Nguồn: Du Lam (VietNamNet)